Yıllanmış çay daha makbul sayılır

Çay yıkanmaz, elenmez, demlerken kesinlikle karıştırılmaz, kısacası Karadenizlilerin deyimiyle “Çay, Karadenizliye benzer fazla uğraşmaya gelmez çabuk bozulur!” Üstelik çayın, yapan kişiye öyle zahmeti de yoktur, sadece kendi hâlinde ağır ağır demlenmek ister. Çay, rutubetsiz ve kuru bir yerde muhafaza edilirse 100 yıl geçse dahi bozulmaz. Her ne kadar çay paketlerinin üzerinde 3 yıl raf ömrü yazsa da temiz ve kuru bir şekilde muhafaza edilen çaylar, rutubet ve koku almadığı müddetçe uzun yıllar içilebilir. Bu sebeple yıllanmış çay daha makbul sayılır ve son kullanma tarihini geçmiş çayların daha lezzetli olduğu bilinir. Özellikle Doğu Karadeniz’de üretim tarihi geçirilmiş, yıllanmış çaylar tüketilir.

Dünya’da çay üreten ülkeler içerisinde çaya kar yağan tek ülke, Türkiye’dir. Doğu Karadeniz Bölgesi’nde yüksek tepelerin üzerlerinde yer alan çaylıklar (çay bahçeleri) soğuk hava koşullarından dolayı kış aylarında kar altında kalır ve buralarda bakteriler yaşama olanağı bulamaz. Bu sebeple Karadeniz’de kar yağdığı için çay bitkilerine ilaçlama yapılmaz, sadece verim artırmak için tarım gübresi kullanılır. Tüm bu avantajlara rağmen çay yetiştirmeden önce çayın ekileceği toprağı çay için uygun koşullara getirmek gerekir. Ayrıca dönem dönem yapılması gereken çay bitkisini budama işlemi de çayın kalitesini etkilediği için aksatılmadan yapılır. Çay yetiştirilen bölgelerde yükseklik ve hava koşulları değişikliğinden dolayı hasat zamanları farklılık gösterebilir. Geciken hasatlarda taze çay yaprakları sertleşeceği için çayın kalitesi düşer, aynı şekilde erken yapılan hasatlarda çayın verimi düşük olur. Örneğin Karadeniz’in daha yüksek bölgelerinde çay hasadı, alçak yerlere göre daha geç yapılır. Her yıl mayıs ayından ekim ayına kadar yılda 3 dönemde yapılan kesimlerde mayıs ayında çay bitkilerine gübre verilir, gübre ürüne etki etmeden mayıs ayında ilk hasat yapılır. Böylece ürünün tadı bozulmaz ve ilk hasat çay, her zaman daha değerli ve lezzetli olur. Diğer iki kesim dönemi ise çay bitkilerinin tekrar çay üretmesiyle ekim ayına kadar iki döneme bölünerek kesilir.